सहरभरी पिँजडामा चराहरू बेचिदैँ, राेक्ने तथा नियमन गर्ने निकाय मुकदर्शक ?

मध्य काठमाडाैँ अर्थात नयाँसडक । नयाँसडककाे सडक पेटीमा पिँजडाभरी चरा बेचिँदै थियाे ।  भारतीय मूल वा नेपालकै मधेशी मुलका लाग्ने व्यक्ति ठूलाे पिँजडामा मुनियाँ र सुगा, मैनालगायतका चराहरू बाेकेर सडककाे पेटीमा माेलमाेलाइ गरिरहेका थिए । आजभाेलि काठमाडाैँकाे धेरै चाेकतिर यस्ता दृष्य देख्न पाइन्छ । हामीमध्ये धेरैलाइ थाहा नहुन सक्छ याे गैरकानुनी काम हाे । नेपालकाे कानुनले मात्र हैन अन्तराष्ट्रिय कानुनले पनि यसरी वन्यजन्तु चराचुराङ्गीलाइ बेचबिखन तथा पिँजडामा बन्द गर्न पाइँदैन । वन्यजन्तु ऐेनलगायतले पनि याे कुरालाइ निषेध गरेकाे छ ।

यसरी बेचिएकाे पाइएमा नेपाल प्रहरीलगायतका सराेकारवाला संस्थाहरूले याे विषयमा नियमन गर्ने व्यवस्था भए पनि मध्य काठमाडाैँ न्यूराेडकाे जुद्ध शालीक नजिक यसरी बेचिँदै थियाे । यसरी चरा बेचिँदै गरेकाे १० मिटर अगाडि प्रहरीहरू पनि टन्न देखिन्छन् । प्रहरीले यसरी चराहरू बेचिरहँदा पनि चासाे गरेकाे देखिदैन । यही बाटाेबाट धेरैजना याे क्षेत्रका चासाेवालाहरू पक्कै हिँड्छ्न् । उनीहरूले यसरी चरा बेचिँदै गरेकेा पनि देख्छन् तर उनीहरूलाइ पनि केही चासाे हुँदैन ।

त्यसैगरी  नेपालमा चरा संरक्षण नेपाल(BCN)लगायतका संस्थाहरू वार्षिक कराेडाैँ रूपैँयाकाे बजेट लगानी गरेकाे भनेर हिसाब देखाउँछन् तर यसरी सहरका कुनाकुनामा यसरी चराहरू बिक्री भैहरँदा भने खासै काम गरेकाे पाइँदैन । साथै स्थानीयवासी स्वयम् पनि याे विषयमा सचेत देखिदैन ।

नेपालका वा भारतका जहाँ बाट ल्याइए पनि यी चराहरू जंगलबाट समातेर वा छाेपेर ल्याइएकाे हाे । यस्ता वन्यजन्तुलाइ समातेर पिँजडामा हालेर ठाउँ ठाउँ मा बिक्री गरेर हिँडनु गैरकानुनी मात्र हैन चरम अमानवीय कृत्य पनि हाे । याे विषयमा समाजकाे सबै तहतप्का एकजुट भएर निस्तेज पार्न आवश्यक छ ।

• सत्यम पाठक